วัดศรีมงคลใต้ ตั้งอยู่บนถนนสำราญชายโขง อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร (บริเวณริมแม่น้ำโขงในตัวเมืองมุกดาหาร) ภายในอุโบสถประดิษฐานพระเจ้าองค์หลวง ซึ่งเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองจังหวัดมุกดาหารมาตั้งแต่อดีต มีประชาชนเลื่อมใสศรัทธามานานนับหลายชั่วอายุคน จนเป็นที่รู้จักของพุทธศาสนิกชนชาวไทย ตามตำนานกล่าวว่า เมื่อปี พ.ศ.2310 หลังจากที่เจ้าจันทรสุริยวงศ์ เจ้าเมืองโพนสิม (ปัจจุบัน คือ บริเวณพระธาตุอิงฮัง ประเทศลาว) ถึงแก่กรรมแล้ว ท้าวกินรีได้เป็นเจ้าเมืองสืบต่อมา และได้อพยพผู้คนจากบ้านโพนสิม เพื่อมาตั้งเมืองใหม่ วันหนึ่งพรานจากเมืองโพนสิม ได้ข้ามแม่น้ำโขงมาล่าสัตว์ตรงปากห้วยมุก ได้พบต้นตาลต้นหนึ่งมี 7 ยอด และกองอิฐปรักหักพังอยู่ สันนิษฐานว่าคงเป็นเมืองสมัยโบราณมาก่อน นายพรานจึงนำไปเล่าให้ ท้าวกินรีฟัง เมื่อท้าว กินรีมาตรวจก็เห็นว่ามีทำเลดีเหมาะสมที่จะตั้งบ้านเรือน จึงได้ชักชวนพรรคพวกมาตั้งเมืองขึ้นใหม่ ขณะที่ท้าวกินรี กำลังควบคุมบ่าวไพร่ถางป่าใกล้ต้นตาล 7 ยอด ได้พบพระพุทธรูป 2 องค์ องค์หนึ่งมีขนาดใหญ่ เป็นพระพุทธรูปก่ออิฐถือปูนมีลักษณะ สง่างาม
พระเจ้าองค์หลวง
